بررسی تطبیقی طراحی منسوجات ایلخانی ایران و ممالیک مصر در قرون هفتم و هشتم هجری (14-13م.)

Authors: not saved
Abstract:

ایران ایلخانی (۶۵۴ تا۷۵۰ ه‍.­ق./ ۱۲۵۶ تا ۱۳۳۵م.)، پس از یک دوره کوتاه رکود، به دلیل حمایت­ مغولان از تولید و تجارت منسوجات گرانبها، با رشد چشمگیری در زمینه طراحی و  تولید منسوجات روبرو می­شود. در حکومت ممالیک مصر(۶48 تا 923 ه‍.­ق./ ۱۲۵0 تا 1517م.) نیز، به دلیل مقاصد سیاسی، تجاری و اقتصادی و اهمیت قاهره به عنوان مرکز جهان اسلام، توجه به تولید منسوجات فزونی یافت و در این دوران، پارچه و لباس نقش اجتماعی وسیعی را، به­ویژه در سطح درباری ایفا می­کرد.  در بسیاری از کتاب­های تاریخی، مورخان مسلمان، راجع به روابط تجاری و فرهنگی ممالیک با تمدن­های شرقی و تأثیرپذیری منسوجات آنها از سبک و طراحی شرقی به­ویژه سبک چینی و ایلخانی، سخن به میان آمده است. از اینرو، سؤال پژوهش حاضر این است که چه شواهدی از تأثیر منسوجات ایران ایلخانی قرون هفتم و هشتم هجری/سیزدهم و چهاردهم میلادی بر منسوجات ممالیک معاصر آنها وجود دارد؟ هدف این پژوهش کیفی، پس از بیان ویژگی­های منسوجات ایلخانان و ممالیک، بررسی زمینه­های ارتباط سیاسی و تجاری دو تمدن به منظور تبیین زمینه تأثیرپذیری و سپس انتخاب نمونه­های پارچه نمایشگر تأثیر منسوجات ایلخانی بر پارچه­های مملوکان مصر، به­منظور بررسی نحوه تأثیرپذیری از منظر نقش­مایه­ها و ترکیب­بندی بوده­است. روش تحقیق به­صورت تاریخی، توصیفی و تطبیقی است و شیوه­ی گردآوری اطلاعات به­صورت کتابخانه­ای و با انتخاب نمونه­های بارز منسوجات دو دوره، موجود در موزه­های جهان انجام پذیرفته­است. نتایج پژوهش نشانگر تأثیرپذیری پارچه­بافی مملوکان از نمونه­های منسوجات ایلخانی در زمینه­ی نقوش، افزایش استفاده از مدالیون­های ترنجی، بادامی و اشکی شکل و همچنین ترکیب­بندی­های جدید، استفاده از قاب­های توریقی/ طاقی، استفاده از طرح­های ساقه­های تاک عمودی و منحنی و ترکیب­بندی حاشیه ضخیم و مدالیون­های ترنجی و گل اناری  به­صورت یک دوم به جای منظم و حاشیه های ترکیب شده با مدالیون و خطوط و ترکیب دوگانه مدالیون­ها است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی تطبیقی منسوجات ایران دورة ایلخانی و منسوجات ایتالیا در قرون هفتم و هشتم هجری قمری/ سیزدهم و چهاردهم میلادی (از منظر طراحی نقش)

پیرامون نحوه و میزان تأثیرگذاری هنر نساجی ایران بر اروپا، نظریات گوناگونی از سوی پژوهشگران ابراز شده است. در بسیاری پژوهش ها تأثیر صنعت نساجی دورة ساسانی بر نقوش امپراطوری بیزانس و بسط یافتن آنها در اروپا از همان راه به اثبات رسیده است. با این وجود دربارة تأثیرات هنر دورة اسلامی ایران بر اروپا اتفاق نظر چندانی وجود ندارد و بسیاری عقیده دارند که تأثیرات نساجی ایران بر اروپا از حد نقوش دورة ساسان...

full text

شیوه‌های اجرایی و سیر تحولات تزئینات گچی معماری ایران در قرون هفتم تا نهم هجری قمری

قرون هفتم تا نهم هجری قمری از دوره‌های مهم تاریخ هنر ایران است که در آن بسیاری از هنرها به پشتوانه دوران قبل از خود (سلجوقیان و خوارزمشاهیان) دستخوش تحولات چشمگیری شده‌اند. یکی از هنرهایی که در این دوره بسیار مورد توجه بوده، هنر گچبری است که آثار بسیار زیادی از آن به جای مانده است. استفاده از گچ در تزئینات معماری این قرون به سرحد کمال رسیده و با برجستگی بیشتر و طرح‌های پیچیده‌تر اجراء شده است. ...

full text

علم‌ورزی مردم‌گرا؛ بررسی موردی فقیهان شیعه در سده‌های هفتم و هشتم هجری

یکی از ویژگی‌های مهم علم در اندیشه اسلامی، سودمندی آن است. این ویژگی که از آیات و روایات سرچشمه می‌گیرد، همه ارکان و اجزای نهاد علم در گستره تمدن اسلامی را از خود متأثر ساخته است. تنوع محیط‌های آموزشی، آسان بودن شکل‌گیری فضای آموزش، قرار گرفتن مدارس در مراکز پرجمعیت شهر مانند بازار و در دست‌رس بودن عالمان، از جمله پیامدهای این ویژگی علم به شمار می‌رود. اهتمام عالمان دینی به نیازهای جامعه و هم‌س...

full text

بررسی نقوش منسوجات قرون اولیه اسلامی

هدف اصلی این پژوهش، بررسی و مطالعه نقوش به‌کاررفته در منسوجات قرون اولیه اسلام از قرن اول تا اواخر دوران سلجوقی است. ضمن اینکه نگارندگان به تأثیرپذیری نقش‌مایه‌های بافته‌شده روی پارچه‌ها از آیین نوین اسلام و ایران قبل از اسلام در دوره مهمی از تاریخ، یعنی زمان تداخل آیین اسلام با فرهنگ باستانی این سرزمین توجه کرده‌اند. در این دوران، هنرمندان ایرانی اصالت خویش را در به‌کارگیری نقش‌مایه‌های باستان...

full text

Degenerate Four Wave Mixing in Photonic Crystal Fibers

In this study, Four Wave Mixing (FWM) characteristics in photonic crystal fibers are investigated. The effect of channel spacing, phase mismatching, and fiber length on FWM efficiency have been studied. The variation of idler frequency which obtained by this technique with pumping and signal wavelengths has been discussed. The effect of fiber dispersion has been taken into account; we obtain th...

full text

بررسی تطبیقی طرح و نقش جلدهای دورۀ تیموری و ممالیک مصر

سابقۀ فن جلدسازی در ایران طولانی بوده و به گذشته دور برمی‌گردد که با طی مراحل تجربی به مرتبۀ کمال و سرحد اعجاز رسیده است. در دوران اسلامی، حفظ و نگهداری آیات مقدس قرآن، جلدسازان و صحافان را به ساختن بهترین جلد‌ها واداشت که در زمان تیموریان به اوج کمال و شکوفایی رسید. تجلیدات تزیینی باقی‌مانده از این دوارن در ایران می‌تواند گواه صادقی بر مرتبۀ کمال این فن باشد. ایران در این دوره مهد هنر صحافی اس...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 1  issue None

pages  21- 30

publication date 2017-03

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

No Keywords

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023